طراحی مدل جامع تجاری سازی تحقیقات دانشگاهی با رویکرد دلفی

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی جامع تجاری‌سازی تحقیقات دانشگاهی انجام شد. روش این مطالعه با توجه به گزاره‌های تحقیق، از نوع توصیفی و کیفی است که در دو مرحله کتابخانه‌ای و اجرای روش دلفی و با مراجعه به 25 نفر از خبرگان دانشگاهی و افراد اجرایی انجام شده است. در مرحله اول با رویکرد اکتشافی ـ تطبیقی و مطالعه ادبیات، فعالیت‌ها و مراحل فرایند تجاری‌سازی شناسایی شده و نیز مهم‌ترین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر تجاری‌سازی احصاء شدند. سپس، با بهره‌گیری از نظریه سه‌شاخگی (3c) هر کدام از مؤلفه‌ها براساس ویژگی‌هایشان در سه دسته عوامل زمینه‌ای، محتوایی و ساختاری طبقه‌بندی شدند. با ترکیب متغیرها و ایجاد سه بُعد زمینه‌ای، محتوایی و ساختاری و نیز مراحل فرایند تجاری‌سازی، چارچوب مفهومی تحقیق ارائه شده و سپس، چارچوب مفهومی پیشنهادی با استفاده از روش تحقیق کیفی و مراجعه به خبرگان و کسب نظر آن‌ها در طی سه دور دلفی اعتبارسنجی و مدل نهایی تحقیق طراحی شد. براساس یافته‌های این پژوهش، فرایند تجاری‌سازی در هشت مرحله شناسایی شده و در مورد 29 مؤلفه مؤثر بر تجاری‌سازی تحقیقات با مقدار ضریب توافق کندال 804/0 بین صاحبنظران اجماع و اتفاق‌نظر حاصل شد. همچنین، بررسی نظرات خبرگان درباره عوامل سه‌گانه مؤثر بر تجاری‌سازی تحقیقات با آزمون فریدمن، نشان داد عوامل زمینه‌ای با رتبه اول و عوامل محتوایی و ساختاری به‌ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم اولویت‌بندی اعضای پانل قرار گرفته است.